Пятница, 29.03.2024, 15:44
Приветствую Вас, Гость
Главная » 2018 » Февраль » 22 » Кырачаан дуобатчыттар
05:00
Кырачаан дуобатчыттар

  Оҕо иитиитигэр төрөппүт, дьиэ кэргэн оруола бастакы миэстэҕэ турар. Оҕо кыра сааһыттан сайдыылаах, билиилээх-керүүлээх буоларыгар дьиэ кэргэн, детсад, оскуола иитиитэ олук буолар. Детсадтарга араас эбии үөрэхтээһин дьарыктара киирэллэрэ оҕолорго олус туһалаах, ону кытары төрөппүт оҕотун кытары дьиэтигэр тэннэ оонньоһоро, үөрэтэрэ, кыһаллара бэйэ-бэйэҕэ үтүө сыһыаны бөҕөргөтөр, эппиэтинэһи үрдэтэр, оҕо бэйэтигэр эрэллээх буолуутун иитэр. Остуол оонньууларыттан биирдэстэринэн дьиэ кэргэни түмэр, бары өттүнэн сайыннарар дуобат буолар. Бэрдьигэстээх «Кырачаан ымыылар» оҕону сайыннарар кииннэ дуобат куруһуога детсад арыллыаҕыттан улэлиир. Куруһуок тренерынан Нам сэлиэнньэтин РСДЮСШ тренера, Саха Республикатын Үөрэхтээһинин Туйгуна Михаил Дмитриевич Сивцев быйылгы үөрэх дьылыттан салайар. 
  Михаил Дмитриевич көҕүлээһининэн, детсад салалтата өйөөһүнүнэн тохсунньу 27 күнүгэр «Кырачаан ымыылар» оҕону сайыннарар киин иһинэн бэрт сонун, интэриэһинэй «Бастакы улуустааҕы оскуола иннинээҕи саастаах оҕолорго Дьиэ кэргэн дуобакка турнира» үрдүк таһымнаахтык буолан ааста. 
Күрэххэ ирдэбилинэн хамаанда икки киһиттэн турар: оҕо уонна төрөппүтэ эбэтэр эһэтэ, эбэтэ. Халлаан тымныы диэбэккэ улус 12 детсадын оҕолоро төрөппүттэринээн кыттыыны ыллылар. Барыта 47 хамаанда, 94 кыттааччы ооньоото. Детсад икки залынан арахсан тыҥааһыннаах киирсиилэр аастылар - өй үлэтэ, дьоҕур, тулуур, өйөһүү, бэйэ- бэйэҕэ «ыалдьыы», долгуйуу, кыайыы өрөгөйө, хотторуу кыһыыта даҕаны баара.
  Күрэхтэһии судьуйаларынан - Колодезников Руслан Петрович, муҥутуур Үрдүк категориялаах тренер, Заровняев Степан Николаевич, Россия Уопсай Үөрэхтээһинин Бочуотунай үлэһитэ, Дьяконов Никон Николаевич, Саха Республикатын Физическай культуураҕа Туйгуна үлэлээтилэр. Судьуйалар оскуола иннинээҕи саастаах оҕолорго улууска хаһан даҕаны маннык элбэх кыттааччылаах, үрдүк тэрээһиннээх турнир ыытыллыбатаҕын бэлиэтээтилэр. Инникитин даҕаны субу маннык тэрээһин тохтообокко буола турарыгар баҕардылар.
  Турнир кыттыылаахтарыттан санааларын ыйыталастым. «Сардаана» оҕону сайыннарар киин иитиллээчитэ Эрсан Кривошапкин ийэтинээн Ньургуйаана Михайловналыын: «Бастакы дьиэ кэргэн дуобакка күрэхтэһиитэ олус тэрээһиннээхтик ааста. Кыттааччы бөҕөтө, оҕолор оонньууларын көрөн элбэххэ үөрэннибит, биллибит, курэхтэһии «тыыныттан» олус астынныбыт. Инникитин да субу маннык курэх ыытылла туруон баҕарабыт. Дьиэ кэргэн күрэҕэ оҕо  төрөппүтүн көрөн, бииргэ сылдьан алтыһан, биир сыаллаах буолаллара олус үчүгэй».
  Екатерина Константиновна Дьячковская, «Родничок» оҕону сайыннарар киин иитээччитэ, команда салайааччыта: «Биһиги 3 хамаанданы кытыннара аҕаллыбыт. Улуус араас муннуктарыттан кыттыыны ыла кэлбиттэрэ олус хайҕаллаах. Телефон, компьютер, интернет үйэтигэр оҕо да, төрөппүт да бииргэ алтыһыылара аччаабыта көстөр, маннык дьиэ кэргэн күрэҕэ тэриллэрэ оҕо төрөппүтүн, чугас дьонун кытары сыһыаны бөҕөргөтүүгэ, биир санаалаах буолууга үөрэтэрэ саарбаҕа суох».
  6 саастаах «Кырачаан ымыылар» оҕону сайыннарар киин иитиллээччитэ Ян Заровняев аҕатынаан Станислав Николаевичтыын күрэхтэстилэр. «Мин дуобаттыырбын олус сөбүлүүбүн, дьиэбитигэр куруук күрэхтэһэбит, детсаакка дуобат куруһуогар сөбүлээн сылдьабын. Михаил Дмитриевич араас албастарга, комбинацияларга үөрэтэр. Мин аҕам - «дьиҥнээх дуобатчыт», хайаан даҕаны миэстэлэһиэхтээхпит диэн сыал туруорбута, 3 миэстэҕэ тигистибит. Аныгыскыга хайаан даҕаны бастакы миэстэни ыларга кыһаллыам, эрчиллиибин салҕыам» - диэн Ян хайдах курдук аҕатынан киэн тута кэпсиирэ, бэйэтигэр сыал туруорунара истэргэ олус үчүгэй. 
  Чемезова Анжела Кэптин бөһүөлэгин «Мичээр» детсадын иитиллээччитэ: «Аан бастакыбын маннык күрэхтэһиигэ сырыттым, олус сэҥээрдим, элбэх оҕолору кытта алтыстым. Дуобатка эдьиийим Кира оонньуурун көрөн интэриэһиргээммин бэйэм эмиэ дьарыктанар буолбутум. Дьиэбитигэр куруук иккиэн дуобаттыыбыт». Анжела эһээтэ Николай Никонорович эмиэ олус сэргээбит, өссө даҕаны кыттыахпыт диэн баҕа санаалаах. Анжела төрөппүттэрэ тэрийээччиллэргэ улахан махталларын биллэрэллэр «Оҕолор өй – сана өттүнэн сайдалларыгар, логикаларыгар, толкуйдарыгар олус туһалаах оонньуу, төрөппүт уонна оҕо икки ардыгар чугас сыһыаны олохтуур, оҕо планшекка, компьютерга олорбутунааҕар бары өттүнэн быдан туһалаах»диэн санааларын үллэстэллэр.
  Төрөппүттэр дуобат турнира икки залынан ыытыллыбыта, оҕолорго сынньанар хос, утах, ас атыыта тэриллибитэ табыгастааҕын бэлиэтээтилэр. Инникитин ыытылларын бары өйүүллэрин, оҕо 64, төрөппут 100 харахтаах дуоскаҕа оонньуулара буоллар диэн баҕа санааларын иһитиннэрдилэр.
  Детсад сэбиэдиссэйэ Москвитина Надежда Николаевна муус устар ыйга  Д.М. Сивцев сырдык кэриэһигэр ыытыллар дуобакка республиканскай аһаҕас турниры оскуола иннинээҕи саастаах оҕолорго «Кырачаан ымыылар» киин иһинэн ыытарга этии киллэрдэ.
  9 тур түмүгүнэн 1 миэстэни Никифоров Эдгар ийэтинээн Саргылаана Егоровналыын («Туллукчаан» Маҕарасс б.), 2 миэстэни Чемезова Анжела эһэтинээн Николай Никоноровичтыын («Мичээр» Кэптин б.), 3 миэстэни Заровняев Ян аҕатынаан Станислав Николаевичтыын («Кырачаан ымыылар», Бэрдьигэстээх с.) ыллылар. Анал ааттары «Кыайыыга дьулуурун иһин» «Кырачаан ымыылар» оҕону сайыннарар киин иитиллээччитэ Михайлова Вика аҕатынаан Афанасий Михайловичтыын тигистилэр, «Аҕам саастаах кыттааччы» Афанасьев Сулус эһэтэ Чумакин Петр Иннокентьевич буолла («Кырачаан ымыы»). Кыйыылаахтар сыаналаах бириистэринэн, грамоталарынан наҕараадаланнылар.  Күрэхтэһии кыттыылаахтарыгар өйдөбүнньүк бэлэхтэр туттарылыннылар.

Светлана Степанова

Просмотров: 277 | Добавил: Админ | Рейтинг: 0.0/0
Всего комментариев: 0
avatar